TEMATY MATURALNE DO CZĘŚCI
USTNEJ JĘZYKA POLSKIEGO
ROK SZKOLNY 2008/2009
Literatura.
1.
Omów różne sposoby przedstawiania i oceny świata mieszczańskiego w utworach
literackich
2.
Rola poezji w dziejach narodu. Omów problem na przykładzie utworów z różnych
epok literackich.
3.
Motyw snu i widzenia w literaturze. Przedstaw, jaką funkcję pełnią w
wybranych utworach.
4.
Odwołując się do wybranych przykładów, zaprezentuj różne funkcje tytułu
i motta w dziełach
literackich.
5.
Powinowactwa literatury i filozofii. Omów problem na wybranych przykładach.
6.
Samotność- różne jej oblicza i przyczyny. Rozważ problem, odwołując się
do wybranych
7.
Omów funkcjonowanie motywu miasta w wybranych utworach literackich.
8.
Omów funkcjonowanie motywu podróży w wybranych utworach literackich.
9.
Antyk jako żywe źródło inspiracji następnych epok. Omów problem, odwołując
się do wybranych
10.
Fantastyka w literaturze romantycznej. Omów jej charakter i funkcje, odwołując
się do
11.
Literackie kreacje par małżeńskich . Rozwiń temat ,wykorzystując wybrane
utwory.
12.
Motyw labiryntu i jego literackie kontynuacje. Omów na wybranych przykładach.
13.
Różnorodność obrazów i ocen społeczeństwa polskiego w literaturze. Omów
problem, odwołując
14.
Toposy żołnierza – tułacza i żołnierza- powstańca. Przedstaw ich
funkcjonowanie w literaturze
15.
Idealiści i marzyciele jako bohaterowie literaccy. Przedstaw ich kreacje na
wybranych przykładach.
16.
Przedstaw obrazy ,, małej ojczyzny” w wybranych dziełach literackich.
17.
Funkcje groteski w kreowaniu wizji świata i człowieka. Omów problem, sięgając
do wybranych
18.
Literackie rozrachunki z mitami narodowymi. Omów temat, odwołując się do
wybranych
19.
Zaprezentuj, jakie funkcje może pełnić w literaturze zwykły przedmiot. Odwołaj
się do wybranych
20.
Na podstawie wybranych tekstów literackich scharakteryzuj sposób
funkcjonowania w polskiej
21.
Omów na przykładach wybranych utworów literackich problem relacji między
pokoleniami.
22.
„Pokrzepienie serc" i „rozdrapywanie ran polskich". Przedstaw i
zanalizuj te dwie tendencje
23.
Fenomen Zakopanego. Przedstaw - na wybranych przykładach - wpływ góralszczyzny
na literaturę.
24.
Sposoby funkcjonowania motywu dziecka w literaturze. Omów na wybranych przykładach.
25.
Humor w literaturze. Omów na wybranych przykładach jego funkcję w kreowaniu
wizji świata
26.
Romantyczny model miłości i polemika z nim w literaturze późniejszych epok.
Omów problem,
27.
Motyw niezawinionego cierpienia w literaturze. Omów funkcjonowanie tego motywu
w wybranych
28.
Wileńszczyzna w ujęciu A. Mickiewicza, Cz. Miłosza i T. Konwickiego. Omów
zagadnienie,
29.
Naturalizm w literaturze polskiej. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
30.
Motywy tyrtejskie w literaturze polskiej. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
31.
Tendencje klasycyzujące lub awangardowe w liryce polskiej XX wieku. Omów temat
na
32.
Heroizacja i deheroizacja bohaterów w literaturze polskiej. Omów zagadnienie,
odwołując się
33.
Omów na wybranych przykładach rolę motywów ludowych w utworach literackich różnych
epok.
34.
Autobiografia tworzywem literackim utworów wybranych epok. Omów zagadnienie na
wybranych
35.
Dokumentaryzm i paraboliczność - omów dwa sposoby prezentacji świata w
literaturze
odwołując się do wybranych przykładów.
36.
Poezja religijna XX wieku. Przedstaw temat, analizując wybrane utwory
literackie.
37.
Motyw Boga przewijający się w literaturze różnych epok. Rozwiń temat, odwołując
się do
38.
Studium zbrodni i jej sprawcy. Zaprezentuj temat, odwołując się do wybranych
utworów
39.
Przedstaw niepokoje i radości pokoleń przełomu wieków na podstawie analizy
wybranych tekstów
40.
Literackie portrety młodych. Scharakteryzuj je, odwołując się do analizy
wybranych utworów
41.
Praca jako wartość uszlachetniająca i degradująca człowieka. Przedstaw
zagadnienie na podstawie
42.
Kreacje rycerzy na przestrzeni epok. Omów temat, odwołując się do wybranych
utworów
43.
Rozmowy z samym sobą. Omów monologi bohaterów z dzieł literackich
reprezentujących
44.
Od Heroda do Stalina – literackie portrety tyranów. Przedstaw temat, odwołując
się do wybranych
45.
Dzienniki, pamiętniki pisarzy polskich jako zapis doświadczeń osobistych i
zbiorowych. Przedstaw
i interpretacji wybranych tekstów.
46.
Odwołując się do wybranych dzieł literackich, omów różne obrazy bitew.
47.
Odwołując się do wybranych dzieł literackich, omów różne obrazy uczty.
48.
Odwołując się do wybranych dzieł, omów różne wizerunki literackie mędrca.
49.
Odwzorowywanie świata, prowokacja, eksperyment artystyczny. Refleksja na temat
najnowszej
w odwołaniu do najnowszej literatury.
50.
Omów funkcje motywów magicznych i fantastycznych w wybranych utworach
literackich.
51.
Omów na wybranych przykładach sposoby funkcjonowania poetyki maski.
52.
Omów różne obrazy piekła w literaturze, odwołując się do wybranych dzieł
literackich.
53.
Postać „ innego”, „obcego” w wybranych utworach literatury XX i XXI
wieku. Dokonaj
54.
Przeanalizuj różnice między poezją i prozą, odwołując się do wybranych
przykładów literackich.
55.
Przedstaw motyw honorowego pojedynku w wybranych utworach literackich danej
epoki.
56.
Przedstaw różne opisy literackie postaw patriotycznych, odwołując się do
wybranych utworów.
57.
Przedstaw różne sposoby i funkcje kreowania
jednostki wybitnej w literaturze, odwołując się do
58.Pycha
jako czynnik determinujący działania człowieka. Określ jej źródła i
konsekwencje, analizując wybrane
utwory literackie.
59.
Rozważ rolę sarmatyzmu i jego dziedzictwo w kulturze polskiej, odwołując się
do wybranych dzieł
60.Czy
literatura kobieca rzeczywiście przeznaczona jest tylko dla kobiet? Omów
zagadnienie,
61.
Czym jest dziedzictwo duchowe w literaturze romantycznej i w twórczości
pokolenia Kolumbów?
–omów ten problem, odwołując się do wybranych dzieł literackich
62.
Heroiczny model istnienia na przykładzie literatury w wybranych okresach
kulturowych – próba
63.
Jednostka wobec zbiorowości w ujęciu twórców dwóch wybranych epok. Rozważ
problem.
64.
Literatura faktu. Analiza i interpretacja tego zjawiska kulturowego XX wieku na
wybranych
65.
Mistrzowie i uczniowie wśród twórców literatury. Przedstaw różne
realizacje ujawniające się w
66.
Na wybranych przykładach omów motyw walki dobra i zła.
67.
Na wybranych przykładach przedstaw zmiany w sposobie kreowania postaci w
polskim dramacie
68.
Na wybranych przykładach z różnych epok objaśnij funkcję konwencji
onirycznej w kreowaniu świata
przedstawionego.
69.
Mitotwórstwo i rola mitów w literaturze. Omów na wybranych przykładach.
70.
Obraz utopii w literaturze. Przedstaw różne ujęcia utopii i porównaj je,
zwracając uwagę na
elementy istotne dla epoki, w której powstawały.
71.Obraz
utraconej ojczyzny w twórczości wybranych pisarzy. Omów na wybranych przykładach.
72.
Różne oblicza lęku w literaturze fantastycznonaukowej. Scharakteryzuj je na
przykładzie tekstów
Związki
literatury z innymi dziedzinami sztuki.
1.
Pejzaż romantyczny. Omów funkcjonowanie motywu, analizując wybrane dzieła
literackie i ikonograficzne.
2.
Na wybranych przykładach literackich i innych dzieł sztuki omów kreacje ludzi
szalonych i obłąkanych.
3.
Symbole- klucze do wyobraźni. Przedstaw funkcjonowanie wybranych motywów
symbolicznych w
4.
Impresja a ekspresja. Przedstaw dwa spojrzenia na świat i człowieka w
literaturze i malarstwie
5.
Spotkania i rozstania- obrazy liryczne i malarskie. Przedstaw funkcjonowanie
tych motywów
6.
Melancholia jako kategoria estetyczna i filozoficzna. Omów zagadnienie,
analizując
7.
Piękno i brzydota jako kategorie kreujące obraz świata i człowieka w
literaturze i sztuce.
Zaprezentuj temat w nawiązaniu do wybranych tekstów kultury.
8.
Obraz gór w literaturze i malarstwie. Przedstaw, analizując wybrane przykłady.
9
Wieś jako temat literacki i malarski .Omów zagadnienie na podstawie wybranych
dzieł.
10.
Literacka i filmowa wizja PRL-u. Dokonaj analizy i interpretacji wybranych tekstów
kultury.
11.
Teatralne realizacje dzieł klasyków. Zanalizuj i oceń wybrane spektakle
teatralne.
12.
Funkcje barw w tworzeniu nastroju. Przeanalizuj wybrane dzieła literackie i
malarskie.
13.
Przedstaw funkcjonowanie motywów franciszkańskich w literaturze i sztuce XIX i
XX wieku.
14.
Świat dziecka w utworach literackich i dziełach sztuki. Zaprezentuj temat na
wybranych
15.
Legenda, uwznioślenie i apoteoza jako sposoby interpretowania historii. Omów
na wybranych
16.
Bohaterstwo i tragizm pokolenia Kolumbów w świetle utworów literackich i filmów.
Omów
odwołując się do dzieł literackich, plastycznych i
filmowych.
17.
Duchy i zjawy w literaturze, filmie i sztukach plastycznych. Omów zagadnienie
na wybranych
18.
Polskie zwycięstwa i klęski. Odwołując się do wybranych przykładów
przedstaw, jak w literaturze
i malarstwie komentowano ważne wydarzenia w historii narodowej.
19.
Przedstaw funkcjonowanie motywu morza w wybranych utworach literackich i
plastycznych.
20.
Postaci historyczne w literaturze i filmie. Zaprezentuj sposób ich
przedstawienia w wybranych
21.
Przyroda ojczysta jako temat i źródło inspiracji artystycznych. Omów na
wybranych przykładach
22.
Omów funkcje deformacji rzeczywistości w wybranych utworach literackich i
malarskich.
23.
Omów funkcjonowanie motywu czterech pór roku w odniesieniu do wybranych przykładów
( np. literatura, malarstwo, muzyka).
24.
Autoportret w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie odwołując się do
wybranych przykładów.
25.
Omów na wybranych przykładach funkcjonowanie motywu błazna w literaturze i
sztuce.
26.
Odwołując się do wybranych przykładów, przedstaw różnorodne ujęcia
motywu ogrodu w
27.
Zaprezentuj i omów motywy orientalne w literaturze i malarstwie na wybranym
przez ciebie
28.
Literackie i filmowe wizje przyszłości. Omów temat na wybranych przykładach
dzieł.
29.
Sztuka i polityka. Rozważ związki odwołując się do wybranych dzieł.
30.
Metody idealizowania postaci w literaturze i
malarstwie. Analiza porównawcza wybranych
31. Strój bohaterów
dzieł literackich i malarskich XIX wieku jako źródło informacji o
jednostkach,
32.
Ars moriendi. Przedstaw sposoby ujęcia tego motywu w literaturze i innych
tekstach kultury
33.
Dramat romantyczny i jego realizacja teatralna. Omów zagadnienie w oparciu o
znane Ci teksty i
34.
Kochankowie współcześni. Przywołując sylwetki i podejmując topos miłości,
wskaż na sposób
35.
Muzyczne interpretacje utworów literackich. Omów temat i dokonaj analizy porównawczej.
36.
Różne ujęcia motywu pożegnania. Analiza wybranych przykładów literackich,
malarskich i
37.
Funkcje symbolu w malarstwie modernistycznym i dramatach Stanisława Wyspiańskiego.
Zanalizuj, wykorzystując zaprezentowane materiały pomocnicze.
38. Obraz Warszawy w
polskiej literaturze i sztuce drugiej połowy XX wieku. Zaprezentuj wybrane
przez siebie przykłady dzieł ukazujących
miasto.
39.Motyw maryjny w literaturze, malarstwie i sztuce. Omów zagadnienie analizując wybrane dzieła kultury.
Język
1.
Neologizmy dzisiaj. Dokonaj analizy i oceń ich zgodność z normą językową.
2.
Sztuka pisania listów. Na wybranych przykładach scharakteryzuj język sztuki
epistolarnej.
3.
Gwara podhalańska w tradycji literackiej i współczesnej kulturze. Omów jej
funkcjonowanie
4.
Fantazje słowotwórcze. Omów funkcje neologizmów w wybranych utworach
poetyckich.
5.
Badając język publicystyki wybranych epok, scharakteryzuj styl retoryczny.
6.
Gra słów jako przejaw mistrzostwa poetyckiego i sprawności językowej. Omów
zagadnienie,
odwołując się do wybranych przykładów z literatury
polskiej.
7.
Odwołując się do wybranych przykładów literackich, omów cechy i funkcje
stylizacji archaicznej.
8.
Język utworów Gombrowicza i Witkacego jako wyzwanie wobec tradycji. Omów na
wybranych
9.
Odwołując się do wybranych przykładów, omów cechy i funkcje dialektyzacji.
10.
Funkcje stylizacji biblijnej w literaturze różnych epok. Zanalizuj wybrane
przykłady.
11.
Stylizacje modlitewne i ich funkcje. Przedstaw na wybranych przykładach
literackich różnych
12.
Scharakteryzuj cechy języka i stylu wybranych postaci literackich. Omów na
wybranych
13.
Korzystając z odpowiednich przykładów, scharakteryzuj środki językowe
wykorzystywane
14.
Komizm językowy w literaturze. Omów zagadnienie, odwołując się do
zgromadzonych
15.
Eksperymenty językowe w poezji polskiej XX wieku. Omów zagadnienie na
wybranych
16.
Nowomowa jako odmiana społecznego stylu funkcjonalnego. Omów zagadnienie na
wybranych
17.
Język bohatera jak element charakterystyki postaci. Omów zagadnienie na
wybranych przykładach.
18.
Frazeologizmy jako tworzywo poetyckie. Omów zagadnienie na wybranych przykładach
19.
Język erotyki. Omów różne sposoby mówienia o miłości w utworach różnych
epok.
20.
Na przykładach wybranych utworów wyjaśnij funkcję neologizmów artystycznych
w kreacji świata
21.
Język i styl prasy- scharakteryzuj na podstawie dowolnie wybranych przykładów.
22.
Język mówiony jako tworzywo literatury, np. w twórczości Bolesława Prusa,
Juliana Tuwima,
Mirona Białoszewskiego, Stanisława Barańczaka.
Dokonaj analizy materiału językowego
23.
Język w służbie satyry dawniej i dziś. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
24.
Język jako instrument walki o władzę. Zanalizuj wybrane materiały wyborcze.
25.
Analizując zgromadzony materiał, scharakteryzuj zapożyczenia we współczesnym
języku polskim. Oceń ich zasadność.
26.
Sztuka przekazywania a manipulacja językowa- porównaj sposoby wykorzystania
w dowolnie wybranych współczesnych polskich
tekstach propagandowych.
27.
Scharakteryzuj stylizację biblijną w twórczości P. Skargi i A. Mickiewicza.
Odwołaj
28.
Dokonaj analizy chwytów retorycznych i ich funkcji we współczesnej reklamie.
29.
Język dyskusji czatowych w kontekście
tendencji rozwojowych współczesnej polszczyzny.
30.
Analiza językowa przysłów polskich. Omów na podstawie zgromadzonego materiału.
31. „Twoja mowa cię zdradza”. Język jako źródło wiedzy o człowieku na podstawie analizy sposobu mówienia wybranych osób życia publicznego.
32.
Słownik etymologiczny języka polskiego kopalnią wiedzy o dawnej polszczyźnie.
Przedstaw ewolucję wybranych wyrazów
związanych z obyczajowością epok.